Κείμενο: Νίκος Αναγνωστόπουλος

Οι καινοτομίες στον χώρο της ανακύκλωσης αποτελούν για μεγάλη μερίδα των πολιτών ανά τον κόσμο αντικείμενα άγνωστα. Ακούγοντας κάποιος τον όρο «upcycling» ίσως νομίσει ότι αναφέρεται κάποιος στην ποδηλασία. Αυτό το κενό ενημέρωσης και εκπαίδευσης των πολιτών στις σωτήριες μεθόδους ανακύκλωσης πρέπει να κλείσει.

«Upcycling», δημιουργική ή αναβαθμισμένη ανακύκλωση είναι η διαδικασία μεταποίησης υποπροϊόντων, αποβλήτων, ή άλλων αχρησιμοποίητων υλικών σε νέα προϊόντα, πολύ καλύτερης ποιότητας και φυσικά μεγαλύτερης περιβαλλοντικής αξίας. Είναι ο αντίθετος όρος του «downcycling», που και αυτό αποτελεί μέρος της διαδικασίας της ανακύκλωσης, ωστόσο τα αποτελέσματα της μεταποίησης αυτής είναι αρκετά κατώτερης ποιότητας, άρα και μικρότερης περιβαλλοντικής σημασίας.


Αδιάβροχες τσάντες από kite surf από την εταιρία Kite Pride

Αδιάβροχες τσάντες από kite surf από την εταιρία Kite Pride

Ο όρος «upcycling» εμφανίστηκε δημόσια για πρώτη φορά το 1994, μέσα από ένα άρθρο του Reiner Pilz, ο οποίος μιλούσε για την πραγματική ανάγκη ανακύκλωσης και μεταμόρφωσης των παλιών, άχρηστων και πεταμένων υλικών σε ολοκαίνουριες μορφές. Εν συνεχεία, ο όρος άρχισε να επεκτείνεται σε Γερμανία και Αγγλία, με βιβλία να δημοσιεύονται έχοντας το «upcycling» ή «upsizing» ως βασικής του θεματολογία. Η επέκταση αυτή δεν άργησε να φτάσει μέχρι και την Αμερική στις αρχές του 2000, με δημοσιεύματα και βιβλία να ασχολούνται με το «remake» των προϊόντων τους.

Σταδιακά, η νέα αυτή περιβαλλοντική τάση άρχισε να διαχέεται σε παγκόσμια επίπεδο, απασχολώντας ακόμα περισσότερους τομείς της καθημερινότητας των πολιτών – καταναλωτών. Οι εικαστικοί καλλιτέχνες συνέχισαν σε μεγαλύτερο βαθμό να επαναχρησιμοποιούν παλιά αντικείμενα, φτάνοντας με την βοήθειά τους να συνθέτουν ένα εντελώς νέο έκθεμα. Το ίδιο και στο χώρο της ραπτικής, με φίρμες ανά τον κόσμο να προωθούν την ένδυση από ανακυκλώσιμα ρούχα.

Φυσικά, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς χώρους είναι αυτός της βιομηχανίας. Εκεί, η παραγωγική διαδικασία, πλαστικό ή ηλεκτρικές συσκευές, βασιζόταν πάντα σε περιορισμένες πηγές, οι οποίες κάποια στιγμή θα στέρευαν. Από την άλλη, τα παράγωγα της διαδικασίας αυτής, ενεργειακά απόβλητα και ρύποι, συνέχισαν να διογκώνουν την περιβαλλοντική ρύπανση. Το κρίσιμο αυτό ζήτημα έρχεται να περιορίσει η εμφάνιση του «upcycling», το οποίο προσφέρει ανανεώσιμες και άμεσα διαθέσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να περιοριστεί δραστικά η ρύπανση του περιβάλλοντος σε κάθε της όψη.

Στη χώρας μας έχουν αρχίσει να γίνονται κατανοητοί οι λόγοι εναρμόνισης των διαδικασιών παραγωγής, αλλά και της καθημερινότητάς μας συνολικά, στις ιδέες της δημιουργικής ανακύκλωσης. Εμφανίζονται δειλά βήματα επαναχρησιμοποίησης για παράδειγμα ανενεργού τυπωμένου υλικού, παλιών αντικειμένων και υλικών σπιτιών, εργοστασίων, ξυλουργείων. Όλα αυτά δημιουργούν ολοκαίνουριες κατοικίες, κοσμήματα, ρούχα, προωθητικά και διαφημιστικά υλικά, και κυρίως μια εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα φιλική και ενσυνείδητη προς το περιβάλλον που ζούμε καθημερινά.

Συνοψίζοντας, η κατανόηση της θλιβερής κατάστασης που επικρατεί στον τομέα του περιβάλλοντος οφείλει να απασχολεί και να ευαισθητοποιεί καθημερινά την κάθε μια και τον κάθε ένα ξεχωριστά. Η ανακύκλωση, μέσω της “αναβαθμιστικής” της διαδικασίας, αποτελεί ένα από τα πολλά βήματα που όλοι μαζί σαν κοινωνία επιτάσσεται να πραγματοποιήσουμε, στο δρόμο για την αντιμετώπιση της εξολόθρευσης του περιβάλλοντος. Πριν το πετάξεις, σκέψου! Σίγουρα μπορείς να το χρησιμοποιήσεις κάπου άλλου.

Ν.Α.


Στάδιο μεταποίησης shipping container για δημιουργία κατοικίας από την Cocoon Modules

Στάδιο μεταποίησης shipping container για δημιουργία κατοικίας από την Cocoon Modules